عضو اندیشکده تدبیر آب ایران با بیان این مطلب به قدس آنلاین می گوید: توسعه بی رویه شهری در کشور سبب شده بخش عمده جمعیت در مناطق شهری تجمع پیدا کنند. این در حالی است که زیرساخت های لازم برای جمعیت کلان شهری تأمین نشده است.
انوش اسفندیاری می افزاید: حدود ۷۰درصد جمعیت ما در کمتر از سی سال در مراکز شهری اسکان پیدا کردند و هرچند تلاش هایی برای زیر پوشش قرار گرفتن آب لوله کشی برای این جمعیت انجام شده اما بیش از ۸۰درصد آبی که در مصارف خانگی داریم دوباره به عنوان فاضلاب در مجاری شهری جاری می شود که باید برای آن تدبیری اندیشید.
فاضلاب ها در مناطق خشک
پژوهشگر سیاستگذاری و حکمرانی آب ادامه می دهد: حدود ۸میلیارد متر مکعب مصارف آب خانگی و شهری داریم که فاضلاب آن در واقع یکی از بلایا و مشکلات محیط زیستی در کنار شهرها شده است. حتی شهرهایی که در مناطق خشک قرار گرفته اند با شکل گیری دریاچه هایی از فاضلاب رو به رو هستند.
اسفندیاری با اشاره به شهرهای کوهپایه ای می گوید: بیشتر شهرهای ما در مناطق کوهپایه ای قرار گرفته اند و سیلاب ها یا آب های جاری که در رود دره ها مانند رود دره های تهران جاری می شوند با این آب های آلوده مخلوط و آن ها هم آلوده می شوند و در نتیجه مجموع این آب ها در پایین دست شهرها تجمع پیدا کرده و عامل بیماری زا می شوند.
وی ادامه اذعان می کند: معمولاً پایین دست مناطق شهری اراضی کشاورزی وجود دارد که در این اراضی از آب های آلوده و فاضلاب با نام " آب دزدی" یا هر عنوان دیگری برای آبیای اراضی استفاده می کنند چراکه آب کمیاب است و هر جایی با هر شرایطی مورد بهره برداری قرار می گیرد.
عضو اندیشکده تدبیر آب ایران درباره اثرات سمی فاضلاب ها توضیح می دهد: فاضلاب های پالایش نشده سمی و دارای انواع و اقسام فلزات سنگین و مضر هستند که وقتی در تماس با محصولات کشاورزی قرار می گیرند سبب آلودگی شدید مواد غذایی می شوند. به عنوان مثال در کلان شهرهایی مانند تهران یا مشهد با استفاده از آب های آلوده و فاضلاب سبزیکاری یا جالیزکاری انجام می شود که محصولات به دست آمده با این نوع آبیاری، کاملا آلوده هستند و سبب انواع بیماری می شوند.
راهکار چیست؟
اسفندیاری تصریح می کند: جمع آوری و دفع اصولی فاضلاب ها و پالایش آن، راهکاری برای حل معضل فاضلاب دزدی و استفاده از فاضلاب در بخش کشاورزی است.
پساب چیست؟
پژوهشگر سیاستگذاری و حکمرانی آب می افزاید: پساب به معنای فاضلاب تصفیه شده است و در واقع باید فاضلاب ها به پساب تبدیل شوند از آنجا که در بیشتر مناطق شهری ما سفره آب زیرزمینی پایین آمده بنابراین باید پساب ها به سفره آب زیرزمینی برگردند تا تعادل ایجاد شود.
وی ادامه می دهد: متأسفانه در حال حاضر این پساب ها به صنایع تخصیص داده می شود تا در این بخش مورد استفاده قرار گیرد. در واقع از حق سفره آب زیرزمینی برداشت می شود و به آن بر نمی گردد و این کار سبب می شود تعادل آب زیرزمینی ما به حالت نخست برنگردد و همچنان با فرونشست زمین در اطراف مناطق شهری رو به رو باشیم.
اسفندیاری خاطرنشان می کند: از دیگر مشکلات در زمینه تبدیل فاضلاب به پساب، استفاده از فناوری قدیمی در تصفیه خانه های موجود است که سبب شده کار جمع آوری و دفع فاضلاب ناقص انجام شود. در واقع در بیشتر شهرها این کار به صورت اولیه شروع شده اما پیشرفت کار کند است و منابع کافی جذب نمی شود. از این رو با مشکلات عدیده اجرای طرح ها روبه رو هستند و در نتیجه سیستم اجرا ناقص است و کار جمع آوری و پالایش فاضلاب به طور کامل انجام نمی شود.
وی می گوید: از طرفی تمرکز در فناوری تصفیه آب، سبب تأخیرهای بیشتر در زمینه پساب شده است و شهرها را با مشکلات جدید مواجه کرده است چراکه تغذیه ای که پیش از این از طریق چاه های جذبی انجام می شد دیگر انجام نمی شود.
اسفندیاری به وزن زیربناها و ساختمان ها در شهرها اشاره می کند و می افزاید: وزن ساختمان ها در شهرها سبب فشار به زمین و به هم خوردن تعادل خاک می شود بنابراین تأخیر در برگشت پساب به سفره آب زیرزمینی بر تسریع فرونشست تأثیر می گذارد.
عضو اندیشکده تدبیر آب ایران بیان می کند: با توجه به گستردگی مناطق شهری ما، بهترین راهکار برای دفع فاضلاب این است که مناطق ناحیه بندی شده و هر ناحیه ای سیستم تصفیه فاضلاب مستقل داشته باشد که در همان منطقه عمل کند تا دوباره فاضلاب های هر منطقه پس از تصفیه و تبدیل شدن به پساب به سفره آب زیرزمینی بر گردد و بازگشت به سفره تغذیه اتفاق بیفتد.
نظر شما